Studio Stadswaag
Naar een collectief kunstwerk voor de Stadswaag.
Heraanleg Stadswaag
De Hoornstraat, Lange Brilstraat, Raapstraat en Stadswaag zijn aan een grondige vernieuwing toe. De riolering dient vervangen te worden, de aangewezen gelegenheid om ook de inrichting van de straten zelf aan te pakken. Naar een nieuwe toekomst voor een van de mooiste pleinen van Antwerpen.
Heraanleg Stadswaag
De Hoornstraat, Lange Brilstraat, Raapstraat en Stadswaag zijn aan een grondige vernieuwing toe. De riolering dient vervangen te worden, de aangewezen gelegenheid om ook de inrichting van de straten zelf aan te pakken. Naar een nieuwe toekomst voor een van de mooiste pleinen van Antwerpen.
Waarover gaat het?
Het districtsbestuur wenst het voetgangersvriendelijke karakter van deze straten te bevorderen, door de invoering van woonerven. Met een gewijzigde verkeersinrichting zal ook meer plaats vrijkomen voor een aangename verblijfsruimte op de Stadswaag. Door de vergroening van de straten en lokale waterinfiltratie, zullen de straten beter bestand zijn tegen klimaatveranderingen.
Timing
Van augustus 2023 tot en met maart 2024 zijn er nutswerken voorzien: elektriciteit, water en telecom.
De heraanleg gaat op 11 maart 2024 van start.
De werken starten in de Hoornstraat, nadien volgen Lange Brilstraat of Raapstraat en als laatste de Stadswaag.
De aannemer verwacht tegen het vroege voorjaar van 2025 klaar te zijn. Weersomstandigheden, archeologische vondsten of ongekende ondergrondse constructies kunnen een invloed hebben op de duur van de werken.
Infomoment 29 februari 2024
19:00 - 22:00 in Stadsform
Graag geeft het District Antwerpen u meer uitleg over het verloop van de werken en de impact op de bereikbaarheid. Het einde van de werken is voorzien in het vroege voorjaar van 2025.
Datum: donderdag 29 februari 2024
Tijdstip: doorlopend tussen 19 en 22 uur (kom wanneer het u past)
Ontdek doorlopend Studio Stadswaag, het traject voor de kunstintegratie op de Stadswaag en hoe u hieraan kan bijdragen. Met een meer uitgebreide presentatie om 20 uur.
Locatie: Stadsform, Stadswaag 6
Dialoogavonden
Het geheugen van de Stadswaag
Een eerste manier waarop we de geschiedenis van de Stadswaag hebben herontdekt is door het organiseren van vier dialoogavonden met bewoners en kenners van de Stadswaag. Voorbij de boeken en artikels over de wijk ontdekten we zo een meeslepende mondelinge wijkgeschiedenis, en inzicht in het geheugen van de Stadswaag!
De Antwerpse Undergroundgeschiedenis op de Stadswaag
9 novemer, 2022
Tijdens dit eerste Stadswaag-event, gaf Johan Pas (kunsthistoricus en hoofd van de Academie) de aftrap van de dialoogavond door terug te blikken op de Antwerpse underground die vanaf de jaren 1950 op en rond de Stadswaag bruiste. Hij ging in gesprek met Rhea Van Der Vloet (dichter, organisator, mede-oprichter Gard Sivik), Philippe Golbert (verzamelaar en kenner van de Antwerpse 60s-scene, mod revivalist), Arno Arnouts (kenner van graffiti, street art en jongerencultuur, ex-punk) en Bernaded Dexters (concert- en portretfotograaf, filmmaker, stadswaagfrequenteerder). Deze avond is niet opgenomen, en kan enkel worden naverteld.
Een mondelinge wijkgeschiedens van de Stadswaag
15 december, 2022
Na een eerste avond over de undergroundgeschiedenis van de Stadswaag en een tweede avond over de erfgoedgeschiedenis van de Stadswaag gaan we op deze derde avond in op de mondelinge geschiedenis van het dagelijkse leven op de Stadswaag. Hans Bombeke vertelt enkel everhalen over hun leven op de Stadswaag - zoals je het nooit in boeken zal lezen.
Wijkarchief
Tijdens het organiseren van de dialoogavonden lieten enkele bewoners weten dat zij tijdens hun leven een uitgebreid archief hebben opgebouwd. Stadsform en de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten werden geïnviteerd door de makers van beide archieven - Pieter O. en Hugo B. - om hun archieven te bezoeken en te bestuderen. Een van de twee archieven dreigde verloren te gaan en hebben we dan ook zorgvuldig overgenomen een nieuwe veilige plek gegeven.
Een schat aan sprekende foto’s van buurtleven en evenementen, verhalen en krantenartikels van gebeurtenissen, briefwisselingen en boeken met fragmenten over het plein werd met de rest van de wijk gedeeld. Om herinneringen op te halen, terug te blikken en te leren wat een toekomstige kunstintegratie voor het plein kan betekenen! Bedankt Pieter en Hugo!
Open de poort!
De kunstintegratie wil een nieuwe relatie tussen de Stadswaag en de Mutsaardcampus opbouwen. Het plein dat in het verleden ook steeds kunstenaars van de academie heeft verwelkomt wil dat in de toekomst nog meer doen - voor een levende en creatieve wijk en een door de stad geïnspireerde open campus!
Een logische stap was dan ook om de ruimtelijke connectie tussen het plein en de campus te herdenken. Nadat de poort in het doodlopend straatje op de Stadswaag voor decennia gesloten en voor velen een mysterie bleven voor vele bewoners, gaat de poort open als test!
Achter de poort bevindt zich een ondergebruikte ruimte van de academie. Wat als we een nieuwe toegang tot de academie organiseren via deze poort? Wat als deze tussenruimte in teken kan staan van de relatie tussen de campus en de buurt - waar bewoners en studenten elkaar treffen? Waar studenten een autonoom programma over opleidingen heen kunnen uitbouwen, met een uitgesproken engagement naar de wijk? Wat als wijkbewoners deze ruimte evengoed kunnen claimen voor een wijkactiviteit in samenwerking met de studenten? Wat als de poort een toegang vormt om kunstewerken (van beelden tot performances) uit de academie op een sokkel op het plein te plaatsen en te wisselen? Hoe kan deze verbinden bestendigd worden in het masterplan van de campus (lees hier meer over de verbouwing van de Mutsaardcampus). Allemaal vraagstukken die we samen met studenten en de wijk in 2024 willen testen!
Summer School
Om nog nieuwe ideeën voor een kunstintegratie te genereren werd een summer school georganiseerd voor diverse opleidingen aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. Diverse internationale kunstenaars met ervaringen in gelijkaardige vraagstukken werden uitgenodigd om hun werk te delen en samen met de studenten na te denken over de kunstintegratie. Deelnemende kunstenaars en sprekers:
Brandon LaBelle (founder of the Pirate Academy, Berlin)
Fran Edgerley (artist and designer, initiator of research network ab_, ex-cofounder of Assemble, London)
Globe Aroma, Brussels
Morten Goll and Joachim Hamou (artists, co-founder
of Trampoline House, Copenhagen)
Chef Seppe Nobels and Instroom Academy
Johan Pas (dean of the Royal Academy of Antwerp)
Raphaël Pirenne (art historian)
PubliekPark (curators Sophie Holst and Mathias Mu)
Vincent Van Meessen (artist, universal embassy)
Mohamed Benzaouia (artist and activist)
Adva Zakai (artist, cofounder of School of Love)
Curated by Nico Dockx, Judith Wielander (Royal Academy of Fine Arts Antwerp) & Jan Denoo (Stadsform & Endeavour)
Over vier dagen werden meerdere ideeën ontwikkeld en onderzocht. Eerder dan conclusies te laten landen in een verslag worden vandaag verschillende van deze ideeën getest in de ruimte achter de poort en op het plein. Studenten architectuur denken na over het herontwerpen van de poort en het technisch in orde maken van deze ruimte, studenten in situ werken op de relatie met het plein en samenwerking met wijkorganisaties en bewoners, … .
Meer info
Dit is het definitief ontwerp van de Stadswaag en de omliggende straten. Wil je meer weten over het ontwerp, de conclusies uit de online enquête of wil je ook een geveltuin of groenslinger aanleggen?
Wijkmoment 26 maart 2024
19:30 in Stadsform (Stadswaag 6)
Hoe geven we samen vorm aan de kunstintegratie op het plein? Bedenk samen met jouw buren en andere wijkorganisaties mogelijke ideeën:
We maken kennis met alle mensen uit de wijk die geïnteresseerd zijn om bij te dragen aan de kunstintegratie op het plein.
We brengen we een bezoek aan de ruimte achter de poort die in de toekomst het plein en de academie moet verbinden – hoe vullen we deze ruimte samen met academie en wijk in?
We bedenken hoe de wisselwerking tussen de wijk en de academie nu al tijdens de werffase tot leven kan worden gebracht. Wat als we een lang gedicht op banners op de werfhekken plaatsen? Wat als we hier beeldend werk van de academie koppelen aan archiefbeelden verzameld door een buurtbewoner van de wijk? Wat als we de houten latten rond de bomen als canvas gebruiken? Wat als we tijdelijke sculpturen kunnen maken met het aanwezige bouwmateriaal? Wat als de ruimte achter de poort kan dienen voor tijdelijke evenementen georganiseerd in samenwerking tussen de academie en de wijk?
We bekijken het archief van beelden van buurtbewoner Pieter Oomen en maken een eerste selectie om de studenten en docenten van de academie mee uit te dagen om werk te maken om te integreren op de werfbanners of de bomen.
Meer informatie over de kunstintergratie kan je hieronder vinden!
Studio Stadswaag:
Collectieve kunstintegratie
Als onderdeel van de heraanleg van het plein zal ook een kunstwerk geplaatst worden. Eerder dan een ‘bronzen beeld’, gemaakt door één kunstenaar, worden buurtbewoners, studenten en meerdere kunstenaars uitgenodigd om samen vorm te geven aan het kunstwerk.
Dit kunstwerk wil de wisselwerking tussen de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en de wijk herwaarderen. Eerder dan een statisch beeld wil de kunstintegratie een platform worden voor die wisselwerking.
Studio Stadswaag, het traject waarin we dit werk samen maken, wordt begeleid door Stadsform, de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en de Universiteit Antwerpen in opdracht van District Antwerpen en de Vlaamse Gemeenschap.
Vragen? Meedoen?
Heb je vragen over het traject? Wil je graag mee werken aan de kunstintegratie? Stuur een mailtje naar: jan@stadsform.be
Fase 1: Herontdekken van de Stadswaag
Voor het nadenken over de toekomstige kunstintegratie van de Stadswaag ontdekten we eind 2022 tot midden 2023 samen met bewoners en geïnteresseerden de geschiedenis van dit bijzonder plein.
De erfgoedgeschiedenis van de Stadswaag
7 december, 2022
Na een eerste avond over de undergroundgeschiedenis van de Stadswaag graven we nog dieper, naar de erfgoedgeschiedenis van de Stadswaag. Van haar aanleg in 1548 door urbanist Gilbert van Schoonbeke als plek waar goederen werden gewogen en getaxeerd tot de inslag van een zeppelinbom in 1914; decaan van de faculteit Ontwerpwetenschappen van de Universiteit Antwerpen Inge Bertels modereert deze uitzonderlijke dialoog met Johan Veeckman, adjunct-coördinator onroerend erfgoed Stad Antwerpen, en Hugo Soly, Prof. Emeritus Economische Geschiedenis Vrije Universiteit Brussel en expert Gilbert van Schoonbeke. Herbekijk hiernaast de video!
By everyone, for everybody
1 maart, 2023
Hoe maken we samen een kunstwerk voor het plein? Ter inspiratie voor Studio Stadswaag - een participatief proces voor de kunstintegratie op het Stadswaagplein - deelt de werkerscoöperatie Endeavour enkele lessen ter inspiratie.
Endeavour, een groep van architecten, stedenbouwkundigen en ontwerpers, gelooft dat iedereen het recht heeft om zijn omgeving te verbeelden en te co-creëren. De vraag is hoe we ontwerpen in dialoog? De lessen die zijn delen zijn ontwikkeld in de afgelopen 10 jaar bij het uitvoeren van meer dan 150 opdrachten en zelf geïnitieerde projecten. Allemaal experimenten in het verbinden van burgers, omgeving, lokale overheden, ontwerpers, kunstenaars en meer. Deze avond vond in het Engels plaats, om internationale studenten van de Academie bij het project te kunnen betrekken. Herbekijk de avond in de video!
Fase 2: Ideeën voor een collectief kunstwerk
Na het herontdekken van de geschiedenis van de Stadswaag blikken we vooruit! Samen met studenten, bewoners, kunstenaars en anderen verzamelen, combineren en testen we ideeën voor een toekomstige kunstintegratie op de Stadswaag!
Een collectieve kunstintegratie
Eerder dan één statisch bronzen beeld door één kunstenaar mikt Studio Stadswaag op een innovatie in kunstintegratie op pleinen. Zo willen we een collectief kunstwerk maken dat ook in de toekomst buurtbewoners, studenten, kunstenaars en anderen blijft samenbrengen - voor nieuwe interacties en samenwerkingen om te ontstaan!
Studenten aan zet!
Verderbouwend op de lessen, referenties en verhalen uit de geschiedenis van het plein gingen verschillende studenten en professoren van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Antwerpen en de Universiteit Antwerpen op de naastgelegen campus Mutsaard reeds aan de slag met het formuleren van eerste ideeën. Van opleidingen architectuur en in-situ en architectuur tot mode en interieur; allen gaan zij - vanuit hun expertise en interesse - aan de slag met deze opgave in hun lessen en verschillende masterproeven!
Eten verbindt: instroomacademie neemt het studentenrestaurant over!
Hoe maken we een eerste betekenisvolle verbinding tussen de wijk en de campus? Eten. Mee ondersteunt vanuit Studio Stadswaag nam Chef Seppe Nobels met zijn Instroom Academy intrek in de academie. Zij koken voor de studenten van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. In de Instroom Academy leidt Nobels mensen op de vlucht op tot kok. Het is niet zomaar een eenmalig bezoek: het team neemt ook effectief zijn intrek in het studentenrestaurant van Campus Mutsaard. Naast studenten zijn dan ook bewoners van de wijk welkom om op de middag meet te smullen van creatieve en gezonde maaltijden aan een betaalbare prijs (geen reservatie nodig, ingang via het poortgebouw van de academie)! In de avond kunnen bewoners ook steeds een tafel reserveren voor een onvergetelijk menu op de campus.
Contact
Studio Stadswaag, het traject waarin we dit werk samen maken, wordt begeleid door Stadsform, de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en de Universiteit Antwerpen in opdracht van District Antwerpen en de Vlaamse Gemeenschap.
Heb je vragen over het traject? Wil je graag meedoen als individu of organisatie?
Contacteer jan@stadsform.be